In Knokke loopt van 3 augustus tot 16 september een unieke tentoonstelling van werk van Panamarenko, die beschouwd wordt als een van de belangrijkste Belgische kunstenaars uit de tweede helft van de 20ste eeuw.
Panamarenko is vooral bekend door zijn assemblages die met vliegen te maken hebben. Plaats van afspraak deze zomer is de Samuel Vanhoegaerden Gallery in Knokke. De ruggengraat van deze merkwaardige expositie is de zesdelige ‘codex’ van Panamarenko, die hij tussen 1972 en 1975 heeft uitgewerkt en die de bestaat uit 134 tekeningen en manuscripten, die de basis vormen voor verschillende later uitgevoerde objecten.
“Sinds enkele jaren leeft Panamarenko teruggetrokken op een boerderij met ganzen en zwanen“, aldus galerijhouder Samuel Vanhoegaerden. “Hij is 78 en nieuw werk maakt hij niet meer. Ook interviews geeft hij nog hoogst zelden, omdat de kunstwereld hem maar matig kan boeien. Het klinkt ongeloofwaardig, maar eigenlijk is het nooit anders geweest”, klinkt het.
“De kunstenaar had nooit de behoefte om ergens bij te horen, integendeel, hij zonderde zich liever af. Zoals die oudejaarsavond in 1974. Hij zat de hele nacht te werken aan zijn ruimtetheorie om een atoom met een eenmalige impuls de ruimte in te schieten, en die vervolgens een eigen baan te laten volgen, volstrekt afwijkend van de wetten van Newton. Op 1 januari 1975 signeert hij met trots het handgeschreven document waarin deze theorie van het ‘gesloten systeem’ uitvoerig wordt verklaard. Het principe zal hem jarenlang blijven inspireren om steeds nieuwe ruimtetoestellen te ontwerpen, van de eerste ‘versnellers’ tot de laatste Bing of the Ferro Lusto.”
Vernieuwende theorieën
In dezelfde periode, tussen 1972 en 1975, bedenkt en formuleert Panamarenko ook zijn vernieuwende theorieën over de helikopter als winnaar van het luchtruim, de klapwiekmethode van insectenvleugels, het vliegen met mankracht en het rijden met jetaandrijving. De tekeningen die hij met bijzondere precisie produceert, tonen de vroegste ontwerpen voor zijn latere tuigen en toestellen, die we kennen als de imposante vliegboot Scotch Gambit, de vliegtuigen Umbilly, UKontrol en Propslibelle en de rubberen auto Polistes, om er maar enkele te noemen.
Het geheel van deze originele tekeningen en manuscripten, liefst 134 in totaal, vormt de spil van het oeuvre van Panamarenko zoals we het nu kennen. Het legt op dat moment ook de nieuwe definitie vast van de kunstenaar Panamarenko als ingenieur en wetenschapper. Tot dan werd hij voornamelijk geassocieerd met happenings, performances en poëtische objecten. Pas wanneer de Duitse kunstenaar Joseph Beuys hem influistert dat techniciteit en wetenschap ook als kunst getoond kunnen worden, gaat er voor hem een nieuwe deur open. Het is de bevrijding van de kunst. In 1975 verschijnt het gros van deze tekeningen voor het eerst in boekvorm bij Edition Marzona uit Bielefeld, Duitsland. De originelen verdwijnen jarenlang in een privécollectie en worden nu in hun geheel getoond als een artistieke getuigenis van het ontstaan van zijn oeuvre.
De Panamarenko Codex
De volledige reeks tekeningen wordt ook uitgegeven in boekvorm als de Panamarenko Codex. Tijdens de ‘Nacht van Zoute’ op 3 augustus vindt de vernissage plaats van deze ‘historische’ tentoonstelling, die vervolledigd wordt met originele sculpturen, maquettes en kleurtekeningen. Blikvangers worden de Umbilly vleugel, de maquette van circa 1 meter van de Ravens Variable Matrix (Raaf), één van de grootste maquettes van zijn zeppelin (220 cm), de originele maquette van de Vliegende Sigaar (Flying Tiger) en enkele tekeningen van het ‘Eiland’ en de ‘Bing’ vliegende schotel.
(Belga)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier