‘Onze’ Amerikacorrespondent Björn Soenens: “Ik wil Trump vragen waar hij zo bang van is”

‘Dagen zonder Trump’. Zo heet de nieuwe worp van VRT-Amerikacorrespondent Björn Soenens. Ongeveer 450 dagen woont en werkt de uitgeweken Ingelmunsternaar nu vanuit New York City en dat levert stof genoeg op om een ongemeen boeiend boek op de wereld los te laten. “Wat me vooral opvalt, is de extreme armoede in het land.”

Begin 2017 – net voor de eedaflegging van president Donald Trump – verhuisde Björn Soenens (50) met hebben en houden richting Verenigde Staten. Anderhalf jaar later heeft de Amerikacorrespondent van de VRT er een al een flinke rollercoaster aan nieuws, verhalen en emoties op zitten.

Hoe valt het leven in de USA mee?

“Het is zeer intens. Als het van mij afhangt, wil ik er graag acht jaar wonen én werken. Het is erg moeilijk om de roetsjbaan, die president Donald Trump heeft veroorzaakt, nog te verlaten. Letterlijk elke dag komt er een lawine aan nieuws op ons af. Soms cover ik vier tot vijf verhalen per dag. En ik wil er elke keer bij zijn. Vanop de eerste rij. Tijdens de voorbije vijftien maanden ben ik liefst 150 keer live gegaan. Een hallucinant cijfer.”

Voelt Amerika al aan als je thuis?

“Vanaf de eerste minuut dat ik er voet aan grond zette. Ik voel me herboren, sinds ik er woon. Alsof ik mijn tweede jeugd beleef. Ik heb er nieuwe vrienden gemaakt en ben aangenaam verrast door de openheid van de doorsnee-Amerikaan. Die is zowat de tegenpool van de Vlaming. Ik heb haast ogen te kort om alle indrukken te verwerken.”

Hoe viel de aanpassing aan je nieuwe omgeving mee?

“Die was er amper. Alleen heb ik op mentaal vlak een klik moeten maken. De bureaucratie in de Verenigde Staten is gruwelijk. Wij Belgen denken dat onze papierberg hoog is, maar in Amerika is het nog duizend keer erger. Het is onvoorstelbaar hoe lang het bijvoorbeeld moet duren om een eenvoudige bankkaart aan te vragen.”

De gewone Amerikaan is amper met Donald Trump bezig. Die wil gewoon de eindjes aan elkaar kunnen knopen

“Nu ik er ook écht woon, ben ik enorm geschrokken van de extreme armoede die het land tekent. Zelfs in mijn eigen straat word ik daarmee geconfronteerd. Bij mij thuis in Brooklyn is er om de hoek een payday loan-kantoortje. Daar kunnen mensen weekleningen tegen woekerrentes afsluiten om het toch maar tot aan hun volgende loonbriefje te kunnen uitzingen.”

“Ik ken mensen die 30.000 euro per maand verdienen op Wall Street, terwijl mensen in mijn stamkroeg het met amper 4 euro per uur moeten doen. Het leven is er ook bijzonder duur. Mijn vrouw en ik hebben een lijst met supermarkten en kruidenierszaken waar we voordelig boodschappen kunnen doen, maar die mentaliteit deelt de doorsnee-Amerikaan niet. Met schrijnende toestanden tot gevolg.”

Beheerst Donald Trump er het dagelijkse leven?

“Amper. Mensen zijn niet met het Witte Huis bezig, wel met hoe ze de eindjes aan elkaar kunnen knopen. Ik sta ervan versteld hoe weinig mensen in opstand komen tegen hun regering, want die doet bitter weinig voor de gewone man. Dat zou in België toch net iets anders lopen. Aan de andere kant blijven ze Trump ook steunen, want hij zegt nog altijd wat veel mensen denken.”

Trump verkoopt met de regelmaat van de klok ook een stevig oplawaai aan de media. Hoe ervaar jij dat?

“Journalist is er niet meteen het meest eerbare beroep, heb ik al aan de lijve mogen ondervinden. Toen iemand hoorde dat ik als reporter werkte, vroeg die me op de man af of ik dan veel leugens verkoop. Dat raakt me wel, aangezien ik er een erezaak van maak om de correcte feiten weer te geven en het diepere verhaal wil vertellen.”

Zijn kort lontje is volgens mij een manier om zijn minderwaardigheidscomplex te verdoezelen

“Maar Trump slaagt er in om een beeld van de pers op te hangen dat de gemiddelde Amerikaan zomaar slikt. Hij put daarvoor uit een vaatje dat door zijn voorgangers is gevuld. Al decennia wordt de gewone Amerikaan verwaarloosd, maar wat doet Trump? Besparen op zaken als onderwijs en gezondheidszorg. Maar hij blijft hameren op wat vroeger verkeerd gelopen is.”

Mocht je Donald Trump één vraag kunnen stellen, wat zou die dan zijn?

“De kans dat ik hem ooit zal kúnnen interviewen, is bijzonder klein. Maar mocht ik toch de kans krijgen, dan wil ik weten waar hij zo bang van is. What are you so afraid of, mister president? De man heeft het gemaakt in het leven, is onmetelijk rijk, maar tegelijk erg onzeker. Zijn kort lontje is volgens mij een manier om zijn minderwaardigheidscomplex te verdoezelen.”

In je nieuwe boek geef je ook een diepe inkijk op je eigen leven onder de Amerikaanse zon.

“Een bewuste keuze. Door mijn persoonlijke ervaringen te delen, kneed ik het geheel tot een echt verhaal. Dat probeer ik elke dag te doen, door de gewone Amerikanen een stem te geven. Want enkel zij kunnen vertellen hoe het leven er écht aan toegaat. Niet de heren en dames politici in Washington. Ik begrijp het land nu ook zelf veel beter en voel me erg verbonden met de Amerikanen. In mijn eigen buurt sta ik zelfs bekend als de vuilnisraper“, glimlacht hij. “Ik wil mijn straat net houden.”

Mis je je moederland eigenlijk?

“Niet echt. Mijn thuis, die ligt nu in New York City. Ik ben nu twee weken in het land en tel stilaan de dagen af om opnieuw te mogen vertrekken(vrijdag 4 mei neemt Björn het vliegtuig richting Verenigde Staten, red.). Het enige wat ik wél mis, is het fysieke contact met mijn kinderen Gilles en Hannah en mijn ouders. Ik hoor en zie hen wel via Skype, maar via het internet kan je elkaar niet vastpakken, hé…”

Ik mis het fysieke contact met mijn kinderen en familie. Via Skype kan je elkaar niet vastpakken, hé

“Daarom heb ik de voorbije weken dubbel en dik genoten van de tijd die we samen hebben kunnen doorbrengen. Ik kom zo’n drie keer per jaar terug naar België. Deze zomer is dat trouwens om de huur van mijn huis in Gent op te zeggen. Mijn zoon, die geneeskunde studeert, werkt straks zijn stage in Oeganda af en mijn dochter vertrekt op Erasmus naar Hamburg. Straks ben ik dus volledig ‘ontheemd’.” (glimlacht)

De voorbije maanden zagen we je op televisie een stevige transformatie ondergaan. Je volle, witte baard werd plots een item in Vlaanderen.

(lacht) “Vreemd hoe een bijzaak plots zo belangrijk kan worden. Ik liet mijn baard groeien tijdens de koudegolf die New York afgelopen winter teisterde. Het was een soort extra sjaal. Maar ik heb er een positief verhaal van gemaakt. Wanneer ik 1.999 euro kon inzamelen voor Iedereen tegen Kanker, ging de baard er af. En zo geschiedde, want tijdens Van Gils en Gasten van gisteren woensdag heeft een barbier mijn Kapitein Iglo-baard vakkundig geschoren. Ik ga weer baardloos door het leven, maar Iedereen tegen Kanker kon ik een mooi duwtje in de rug geven.”