“In de volgende legislatuur moeten we kiezen. Ofwel schroeven we de werking van De Grote Post terug. Ofwel gaan we op het ingeslagen pad verder. Die laatste optie heeft alvast mijn voorkeur. Maar hoe dan ook heeft het cultuurcentrum meer geld nodig, al was het maar omdat ook het onderhoud van het gebouw met de jaren meer kost.” Dat zegt schepen van Cultuur Bart Plasschaert bij de vijfde verjaardag van cultuurcentrum De Grote Post.
Vijf jaar na de opening op 21 december 2012 is De Grote Post niet meer weg te denken uit Oostende. In de eerste elf maanden van 2017 werd het cultuurcentrum meer dan 217.000 keer bezocht, het razend draaiende Cultuurcafé inbegrepen. “In de maanden voor de opening stonden wij als eerste medewerkers ook in de toiletten met een dweil of in de bank om geld te storten”, herinnert directeur Stefan Tanghe zich. “Maar we stelden ook heel snel een plan van aanpak op. We wisten heel gauw dat publiekswerking heel belangrijk zou zijn. Samenwerking met verenigingen, maar hen ook laten bijdragen aan de inhoudelijke invulling. Ik denk aan het project Vers, waar amateurtoneelverenigingen van eigen bodem samenwerkten met Tom Lanoye.”
“Wat onze eigen programmering betreft, legden we de focus op theater, muziek en dans, met een nadruk op participatie en toeleiding“, vervolgt Stefan Tanghe. “We gaan ook graag en veel buiten onze eigen muren. Het project Roestvrij deed jongeren en senioren onder begeleiding van kunstenaars nadenken over de beste invulling van het interieur voor ouderen. In de basisschool Vogelzang kwam vorige week nog circus Picolini optreden in een circustent na een participatietraject met leerlingen, ouders en leerkrachten.”
Vrijwilligers
“In een toeristische en terminusstad als Oostende, waar zoveel verschillende mensen komen, is onze ambitie ook om mensen een blik te geven op wat in de wereld gebeurt. We willen mensen helpen om te begrijpen wat er met hen en om hen heen gebeurt, zodat ze met kennis van zaken kunnen spreken en meer open, warmere mensen worden. We hopen zo een maatschappelijke meerwaarde te bieden die er toe leidt dat er bijvoorbeeld minder in repressie geïnvesteerd moet worden.”
Cultuurschepen Bart Plasschaert: “Stadsbestuur moet kiezen wat het met dit huis wil in de toekomst”
“De 150 vrijwilligers zijn ontzettend belangrijk daarin. Zonder hen was het niet mogelijk geweest zo’n werking uit te bouwen”, zegt schepen Bart Plasschaert. “Het gaat er niet alleen om dat je betaalde werknemers uitspaart, maar vooral ook dat zij ambassadeurs van De Grote Post zijn in de stad.” “Eigenlijk engageren we ons met 230 mensen voor het cultuurcentrum”, zegt Stefan Tanghe. “21 voltijdse equivalenten op de loonlijst, nog eens ruim 20 in het Cultuurcafé, een zevental bij het UITloket, een 30-tal freelancers en 150 vrijwilligers.”
Ook experimenteel
“Het jaar is nog niet voorbij, maar het aantal bezoeken aan De Grote Post in 2017 ligt nu al 31 procent hoger dan in 2016. Door ons meer naar scholen te richten, komen dit seizoen al meer dan 6.000 kinderen uit kleuter- en basisscholen en de lagere graden van het secundair naar schoolvoorstellingen kijken. Vorig seizoen waren er dat 3.000. Daarnaast komt nog eens een 1.000-tal leerlingen van de hogere graden van het secundair onder begeleiding van een leerkracht naar de reguliere voorstellingen kijken.”
“Toch zeggen cijfers niet alles”, aldus schepen Plasschaert. “We kunnen ons beperken tot een programmering die ervoor zorgt dat de zaal altijd vol zit, zoals veel comedy. Maar we moeten hier ook eens zaken kunnen brengen die niet zo makkelijk verteerbaar zijn. Met heel experimentele zaken lokken we minder volk. Maar ook dat is nuttig en nodig.”
Directeur Stefan Tanghe: “We zijn nu al een cultuurcentrum waar elke Oostendenaar terechtkan”
“We zijn nu al een cultuurcentrum waar elke Oostendenaar terechtkan”, vindt Stefan Tanghe. “Ondernemers, artiesten, bezoekers, organisaties… Natuurlijk speelt het Cultuurcafé daar een grote rol in. Kijk ook naar de economische meerwaarde: het aantal handelszaken in de omgeving is flink toegenomen. Sommigen zeggen dat wij duur zijn, maar ik ken er ook veel die dat helemaal niet vinden. 300 euro om zeven dagen de Dactylozaal te gebruiken voor het voorbereiden en spelen van een toneelvoorstelling, is dat duur? Je hebt hier ook alle technische mogelijkheden en ondersteuning. Nu al dekt de prijs niet de kosten.”
“We moeten kijken naar de impact op de stad op langere termijn. Als wij de volgende vijf jaar de middelen en mogelijkheden krijgen om ten volle uit te werken wat we hebben opgestart, kan kunst en cultuur hier op nog heel wat vlakken evolueren. Nu al wordt onze werking in Vlaanderen erkend. Maar het stadsbestuur moet weten wat het met dit huis wil in de toekomst. Het is niet mogelijk om onze huidige werking verder te laten groeien met dezelfde middelen.”
Op tandvlees
“Een groeipad uitdenken met dezelfde middelen is onmogelijk”, beseft ook schepen Plasschaert. “Het personeel zit nu al op het tandvlees. Andere cultuurcentra van dezelfde categorie doen het met meer mensen. De omkadering moet verbeteren, er is wat meer speelruimte in de programmatie nodig en we moeten de verenigingen nog meer kunnen ondersteunen. Maar dat kost geld. Bovendien is ons gebouw, dat ontzettend veel mogelijkheden biedt, moeilijk in onderhoud. Ook daar is te weinig marge voor.”
“Het gebouw is 361 dagen per jaar open van ‘s morgens tot ‘s nachts. De politiek zal in de komende legislatuur een keuze moeten maken. De vernieuwende werking verder uitbouwen of ze saneren. Maar ook dat zal geld kosten door de stijgende onderhoudskosten voor het gebouw. Maar als het van mij afhangt, gaan we verder op het ingeslagen pad.”
Voor 2017 en 2018 is afgesproken dat het cultuurcentrum 1.542.000 euro stadsmiddelen krijgt. In 2016 was dat 1.412.000 euro. Daarnaast komen er 387.120,45 euro aan Vlaamse middelen naar De Grote Post, maar het is niet gelukt om voor dit jaar een subsidie van 50.000 euro van de provincie West-Vlaanderen binnen te halen. In 2018 moet dat gat worden dichtgereden met de verwachte hogere inkomsten uit tickets en sponsoring en enkele besparingen die geen pijn doen, zegt Cultuurschepen Plasschaert. Het zal de discussie over de financiering van het cultuurcentrum, morgen zaterdag 16 december op de budgetzitting van de Oostendse gemeenteraad, op scherp zetten.
“Meerderheid doet moeilijk”
Ook Groen is van mening dat De Grote Post meer middelen moet krijgen. “Het is kafkaïaans dat er zoveel geïnvesteerd is om het gebouw voor de verkiezingen klaar te krijgen, terwijl het cultuurcentrum nu zijn plan moet trekken“, zegt gemeenteraadslid Natacha Waldmann. “Elk jaar deed de meerderheid moeilijk over het groeipad. In vergelijking met toerisme moet cultuur het met veel beperktere middelen doen. Zonder vrijwilligers zou het niet lukken en de overuren van de medewerkers swingen de pan uit. Wij pleiten alvast voor een opsplitsing tussen het artistiek budget en de kosten voor het gebouw, zodat het een niet ten koste gaat van het andere.”
Björn Anseeuw (N-VA): “Grote Post bereikt nog heel wat Oostendenaars niet”
Ook Vlaams Belang vindt dat de stad een tandje moet bijsteken in de subsidiëring van De Grote Post, al merkt fractieleider Christian Verougstraete op dat de programmatie ‘wat traditioneler’ mag zijn en dat het ‘klassieke culturele aanbod te weinig aan bod komt’. N-VA zegt dan weer dat het stadsbestuur ‘fors investeerde’ in de uitbouw van het cultuurcentrum en dat nog heel wat Oostendenaars niet bereikt worden. Fractieleider Björn Anseeuw klaagt aan dat de tarieven te duur zijn voor Oostendse verenigingen en dat er toneelverenigingen zijn die in Bredene gaan spelen.
“Leading lady in Vlaanderen worden”
SP.A-gemeenteraadslid Jan Vanroose, tevens ondervoorzitter van De Grote Post, is duidelijk.”We staan op een kruispunt. Het cultuurcentrum staat op de kaart in heel Vlaanderen, veel sneller dan verwacht, en wordt overal gewaardeerd. He tkreeg met mondjesmaat meer middelen, maar de grote uitdaging is wat we na 2018 van De Grote Post willen maken. Worden we een cultuurcentrum zoals er 50 zijn in Vlaanderen of evolueren we verder tot één van de beste? Ik kies voor dat laatste. We moeten een van de leading ladies in Vlaanderen worden, maar dat zal merkelijk meer kosten dan nu het geval is.”
“De uitdagingen situeren zich op twee vlakken. Enerzijds zien we dat het gebouw en de technische installaties na vijf jaar al enige moeheid beginnen te vertonen. De dienst gebouwen van de stad moet ook sneller optreden. Er staat al een jaar water in de liftschachten en een pomp voor regenwater is stuk. Dat gaat gewoonweg niet. Anderzijds moeten we de artistieke en publiekswerking verder uitbouwen. De ploeg van De Grote Post levert fantastisch werk, maar zit echt op zijn tandvlees. We werken nu met een minimum aan lonen en onkosten, maar dat kan niet blijven duren.”
Jan Vanroose (SP.A): “Reguliere culturele activiteiten gaan voor op megalomane projecten als Het Vlot”
“De stad heeft een verantwoordelijkheid om de reguliere culturele activiteiten in stand te houden en op een normale manier te laten functioneren. Dat gaat voor op megalomane projecten zoals Het Vlot”, zegt Jan Vanroose.”Aan de ploeg van De Grote Post is in elk geval gevraagd om een toekomstvisie uit te zetten voor de volgende legislatuur. Mijn mening is duidelijk, maar ik spreek in eigen naam. De Stadslijst en de SP.A zijn nog bezig met het opstellen van het programma. Maar dit is wat ik er zal verdedigen.”
“Grote machine”
Ook Sabine Friederichs, gemeenteraadslid en ondervoorzitter van De Grote Post voor Open VLD, vindt dat het cultuurcentrum meer middelen moet krijgen. “Het is een grote machine aan het worden, die bijna zeven dagen op zeven draait. We hebben een prachtig erfgoedgebouw, maar het heeft ook nadelen. Het is nu wat het is, maar voor de nieuwe legislatuur moeten we een goed akkoordvinden over het groeipad van De Grote Post in het kader van het bestuursakkoord. Het moet een overeenkomst zijn waar alle partijen zich in kunnen vinden, ook de bezoekers, verenigingen en het personeel van het cultuurcentrum.”
“Het cultuurcentrum staat al heel ver na vijf jaar”, evalueert Sabine Friederichs. “Activiteiten voor kinderen, comedy, circus, performance, debatten, reisdentiewerking… Voor buitenstaanders is het niet te vatten wat er in De Grote Post allemaal gebeurt. Het draagvlak is niet altijd even groot. Het is een grote taak om te zien waar we kunnen bijsturen. We zijn aan het groeien hé. Te elitairzijn we zeker niet. Ik zag comedy in De Grote Post, werk rond toneel van Molière… Maar elitair was dat niet. En we doen zoveel voor Oostendse verenigingen. Ik koester De Grote Post alvast.”
“Luxe moet je betalen”
Bij de verenigingen hoor je inderdaad dat het gebruik van De Grote Post duur is, al zijn ze wel positief over de samenwerking.” “Luxe moet je betalen”, beseft Ambroos Van Durme van d’Ostendsche Revue. “We hebben een veel grotere scène en veel meer technische mogelijkheden dan vroeger. We zouden zot zijn om weer van locatie te veranderen.”
Stefaan Menu (Toneelkring Nut en Vermaak): “Goedkoop is het niet, maar we hebben er alle faciliteiten”
“Goedkoop is het niet, maar wij hebben er alle faciliteiten”, is de mening van Stefaan Menu van de Koninklijke Toneelkring Nut en Vermaak. “We tellen nu 300 euro neer om de zaal Dactylo zeven dagdelen van zes uur te gebruiken en krijgen ook hulp van een technicus. We kunnen daar zeker niet van klagen. We starten de maandag met de decorbouw, dan volgen de repetities en in het weekend drie voorstellingen.”
“Absolute topzaal”
Auteur Tom Lanoye mocht vijf jaar geleden De Grote Post openen met Sprakeloos, de monoloog gebaseerd op zijn gelijknamige boek. “Als eerste in Vlaanderen mocht ik ondervinden dat het een absolute topzaal is, met een heel goede akoestiek en perfecte techniek. De hele sector weet de zaal intussen staan. Ja, ik ben fan van De Grote Post. Maar we beseffen niet hoezeer de mensen van de cultuursector op hun tandvlees zitten. Ik hoop dat wie in Oostende aan de knoppen zit, evenzeer droomt van De Grote Post als van voetbal en basketbal.”
(Hannes Hosten)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier