“Mijn zoon hoort niet thuis in de cel, hij is ziek”

De kerstboom staat er, het huis is versierd maar een vrolijk eindejaar wordt het niet bij de familie Nguyen-Christiaens uit Menen. Zoon Huy (23) zit in de cel nadat hij afgelopen zomer zijn moeder Sabine Christiaens (50) om het leven bracht. Volgens zijn familie gebeurde dat in een psychose. “Huy is ziek. Hij moet behandeld worden. Hij zit helemaal niet op zijn plaats in de gevangenis. We wachten nu al maanden op het rapport van de gerechtspsychiater”, zegt vader Anh-Tu.

Een noodkreet noemen ze dit interview, vader Anh-Tu en zijn zoon Liem. Het is de eerste keer dat ze uitgebreid de tijd nemen om het verhaal te doen van die noodlottige vrijdag 4 augustus. Met maar één reden: hun zoon en broer helpen. “Want hij zit in de gevangenis absoluut niet op zijn plaats. Dat wordt ons telkens duidelijk als we hem gaan bezoeken. Hij zit daar tussen de echte criminelen, soms met vier in één cel. Behandeling voor zijn geestesstoornis is er amper. Maar we durven er niet te veel over klagen, want anders steken ze hem misschien in een isoleercel en dan zijn we nog verder van huis.”

Psychose

Volgens vader en zoon Nguyen ging het al een tijd niet goed met Huy (23). “Sinds een jaar merkten we dat hij soms vreemd gedrag vertoonde. Echte psychoses soms. En hij was ook in contact gekomen met slechte vrienden. Een bende die vaak in het drugsmilieu vertoefde. Ze profiteerden van de toestand van Huy, van zijn naïviteit. Ze lieten hem overal rondrijden in hun opdracht en gaven hem drugs. Op een dag sloten ze hem op in een huis in Izegem. Hij is er kunnen ontsnappen en sprong over een muurtje tot bij een buur. Die belde natuurlijk meteen de politie. Gelukkig hebben die agenten snel gezien dat er iets schortte met Huy. Mijn vrouw Sabine is dan met hem naar de spoedafdeling van het ziekenhuis gereden.”

Verplicht

Daar kregen ze een brief mee, ondertekend door de procureur, waarop stond dat Huy een gevaar vormde voor zichzelf en voor anderen en dat hij verplicht dertig dagen moest opgenomen worden in de psychiatrie in Menen. “Helaas: na vier dagen hebben ze hem daar weggestuurd. Hij was zogezegd geen gevaar meer. Wij hebben meteen een andere psychiater gezocht, omdat we wisten dat Huy wel ziek was en wel gevaarlijk kon zijn. De psychiater heeft Huy geneesmiddelen voorgeschreven. ‘Kom binnen een week of vier eens terug’, zei die dokter. Drie weken later is het gebeurd.”

“Ik blijf mijn zoon steunen want ik weet dat hij een goeie, stille jongen is. Helemaal geen monster” – Vader Anh-Tu

Keuken vol bloed

De tranen wellen op wanneer Anh-Tu het relaas vertelt. “Ik had die vrijdag met Huy nog de afwas gedaan en was daarna naar het containerpark gegaan. Ik wilde dat alles proper was voor Sabine thuis kwam van haar werk. Plots kreeg ik telefoon van mijn dochter, huilend, helemaal in paniek. Ze zei dat Huy weg was met mama naar de spoedafdeling. Ik haastte me naar huis en zag dat de keuken vol bloed zat. We repten ons naar het ziekenhuis maar daar waren ze niet. Toen wist ik al dat het niet goed was. Wellicht is Huy in de Oude Leielaan in plaats van rechtsaf te slaan naar het ziekenhuis per ongeluk rechtdoor gereden. Voor hij het wist, zat hij in Frankrijk.” De jongeman werd er helemaal in de war in de boeien geslagen. In zijn auto lag het lichaam van zijn moeder. Huy werd uitgeleverd en zit sindsdien in de gevangenis van Ieper.

Drugs in de cel

“Hij moet daar weg uit die gevangenis. Ik ben er zeker van dat mijn zoon ziek is. Sabine was daar ook van overtuigd, trouwens. Ze had een heel dossier over hem. En nu zit hij daar, zonder enige vorm van behandeling tussen de criminelen. Tussen de drugs ook. Iedereen weet dat het in de gevangenissen krioelt van de drugs. Verschrikkelijk is dat, gezien het wellicht de combinatie van zijn psychose met het gebruik van drugs is die tot de feiten heeft geleid. Ik stort bewust maar twintig euro per maand op zijn gevangenisrekening zodat hij geen geld heeft om drugs te kopen. Ik mag er niet aan denken wat er zou gebeuren mocht hij dat wel doen. Hij beseft dat zelf ook.” De tranen rollen over de wangen van de radeloze vader. “Het spijt hem verschrikkelijk wat er gebeurd is. Hij en mijn vrouw hadden een speciale band. Soms zegt hij dat hij liever wil sterven, om weer bij zijn mama te zijn.”

Vijf maanden wachten

Het is voor de familie, en voor alle betrokkenen in het dossier, wachten op het psychiatrisch rapport over Huy. Dan pas kan de raadkamer beslissen om hem te interneren. Zowel Maarten Vandermeersch en Julie Vandenbogaerde, de advocaten van Huy, als Serge Defrenne, de raadsman van zijn familie sturen aan op een internering. Ook het parket zou ermee akkoord gaan dat het niet tot een proces moet komen. Alleen: vijf maanden na de feiten is er nog altijd geen psychiatrisch rapport. “Wij viseren die psychiater (Paul Lodewyck, red.) niet. Die man is één van de weinige deskundigen die nog wil werken voor justitie en verzuipt dus in het werk. Maar voor deze familie begint het toch wel heel lang te duren. Het is ondraaglijk aan het worden“, zegt advocaat Serge Defrenne.

“Ik stort bewust maar twintig euro per maand op zijn gevangenisrekening zodat hij geen geld heeft om drugs te kopen” – Anh-Tu

Vrijlating

“De vorige keer heb ik aan de raadkamer gesuggereerd om Huy vrij te laten. Uit principe. Zodat er een debat zou ontstaan over hoe slecht het er in België aan toe gaat op dit vlak. Geestesgestoorden worden in de gevangenis gewoon aan hun lot overgelaten. België is daar overigens al meermaals voor veroordeeld door Europa”, zegt Huy’s advocaat Maarten Vandermeersch. “Al wat wij vragen, is duidelijkheid. En mocht die psychiater voor ons een extra efforke willen doen, we zouden hem enorm dankbaar zijn. Mijn zoon heeft hulp nodig. Dringend!”, zegt vader Anh-Tu. Midden januari verschijnt Huy Nguyen nog eens voor de raadkamer in Kortrijk. Als het psychiatrisch verslag tegen dan nog altijd niet af is, ziet Huy zijn gevangenisverblijf wellicht weer met twee maanden verlengd worden.

Goeie jongen

Ondertussen woont zoon Liem terug in bij zijn vader en zus in Menen, om dicht bij hen te zijn en elkaar te kunnen helpen. De familie vindt steun bij elkaar.

“We beseffen heel goed dat Huy niet meteen naar huis zal komen. Dat hij eerst in een gesloten instelling zal moeten verblijven. Hopelijk kan hij dan mettertijd in een halfopen systeem belanden en misschien zal hij ooit begeleid alleen kunnen wonen. Maar daar in de gevangenis gaat hij alleen maar achteruit.” Vader Anh-Tu laat zijn zoon niet vallen. “De laatste keer dat ik hem zag, was hij enorm verstrooid, zat hij helemaal in zijn eigen wereld. Zo kan het echt niet verder. Toch blijf ik mijn zoon steunen, want ik weet dat hij in principe een goeie jongen is, een stille jongen. Huy is geen monster.”