Sylvia Vandenbussche in Schotland: “Ik hoef niet meer zo nodig ergens anders te zijn”

Frederik Jaques
Frederik Jaques Webredacteur

Sylvia Vandenbussche liet Staden voor wat het was en verhuisde voor een heel ander leven naar Schotland. Ze woont er in een ‘community’.

Na haar studies dierengeneeskunde stootte Sylvia tijdens een reisbeurs op het concept van vrijwilligerswerk met Przewalskipaarden in Mongolië. Een maand lang observeerde ze op de Mongoolse steppe de paarden, hun gedrag, interactie, hun dagelijks zoeken naar eten en water. Ze besloot zich nog meer in het gedrag van dieren te specialiseren. Begin 2000 was Schotland de enige plek in Europa waar ze daarvoor een mastersopleiding kon volgen. Na een tijdelijke terugkeer woont en werkt ze sinds een klein jaar opnieuw in het land dat haar hart heeft gestolen.

Wat doe je er precies, Sylvia?

“Ik werk als vrijwilligerscoördinator in Newbold House, een sociale onderneming met diverse activiteiten. Er zijn workshops rond persoonlijke ontwikkeling, zoals yoga, en we ontvangen ook b&b-gasten. Onlangs organiseerde Dementia Adventure, een lokale organisatie hier samen met ons een vier dagen durend verblijf voor mensen die getroffen worden door dementie en hun familie. Het bijzondere was dat zowel de persoon met dementie als hun naasten hier in het kleinschalige Newbold konden vertoeven. Uit feedback bleek dat ze zich hier welkom voelden en het apprecieerden dat ze hier gewoonweg konden zijn en aan tafel meeschuiven, zonder zich zorgen te hoeven maken over vreemde blikken over wat als ongepast gedrag kan overkomen. Het samen kunnen genieten van het vele moois wat deze regio, Moray, te bieden heeft – van kust over bos – en activiteiten zoals brood bakken bracht hen ademruimte. Later in de zomer is hier dan weer een jeugdleiderschapsopleiding gepland.”

Sylvia Vandenbussche in Schotland:

Wat is Newbold House precies?

“De organisatie werkt als een ‘trust’, gedragen door een leefgemeenschap van 12 stafleden, waaronder mezelf. In het zomerseizoen bieden we ook plaats aan vrijwilligers die hier kortere of langere tijd komen meewerken. Mensen komen van dichtbij of veraf. Velen voelen zich hierheen aangetrokken op een keerpunt in hun leven. Vanuit een vaak druk en luidruchtig leven gaan enkelen op zoek naar een andere – meer kwaliteitsvolle? – manier van leven en samenleven met elkaar, de natuur en met zichzelf. Het is bijzonder om een stukje van hun tocht te kunnen meemaken. De keerzijde is dat ik het moeilijk blijf vinden om keer op keer ook terug afscheid te moeten nemen van mensen.”

Sylvia Vandenbussche in Schotland:

Enkele jaren geleden werkte je ook al enkele maanden als vrijwilligster in Findhorn Foundation.

“Klopt. Dat is de grotere broer van de Newbold-gemeenschap, waar ik nu verblijf. De ontstaansgeschiedenis van de Findhorn Foundation, nu zo’n 54 jaar geleden, is behoorlijk indrukwekkend. Een gezin met twee kleine kinderen kwam na hun ontslag uit het hotel dat ze beheerden in een caravanpark terecht. Uit noodzaak begonnen ze groenten te kweken op heel arme grond. Eileen Caddy sloop ‘s ochtends in alle vroegte naar de toiletten om er wat tijd voor zichzelf te vinden. Tijdens deze ochtendmeditaties besloot ze haar innerlijke stem te volgen in het dagelijkse leven.”

“Al gauw kwamen mensen hen bezoeken, waaronder de Soil Association, een grote Britse organisatie die biologische landbouw promoot, omdat ze gehoord hadden van die heel grote groenten die hier gekweekt werden op zogezegd onvruchtbare grond. De oprichters van Findhorn Foundation hadden helemaal niet de intentie om een gemeenschap te creëren, maar ze bleven trouw aan de innerlijke stem van Eileen, die hen vertelde een gemeenschapscentrum te bouwen dat plaats zou bieden aan 100 mensen.”

Sylvia Vandenbussche in Schotland:

“Door hun samenwerking met de natuur en het floreren van hun moestuin kwamen meer en meer mensen hierop af, soms voor een week, om terug hun leven op te nemen, maar enkelen bleven hun hele leven. Zo’n 54 jaar later bestaat Findhorn Foundation nog altijd, wat voor mij ook een teken is dat deze plek veel te bieden heeft.”

Mogen we het omschrijven als ‘een soort hippiegemeenschap’?

“Zijzelf omschrijven het als een spirituele gemeenschap, kenniscentrum én ecovillage. Ik zie ook de nadruk op het belang van connecties maken. De boodschap mag niet binnen een gemeenschap van gelijkgezinden blijven, maar moet ook uitgezonden worden, de wereld in. In Newbold willen we dat ook accentueren. Iedere zaterdagochtend wordt bijvoorbeeld onze prachtige ommuurde tuin opengesteld voor bezoekers, met een drankje en zelfgemaakt gebak, om ze de kans te geven elkaar te leren kennen en kennis uit te wisselen over tuinieren. Enkele mensen uit het dorp, hier zo’n kilometer vandaan, die zelf geen tuin hebben, krijgen een stukje van de Newbold-tuin om zelf hun groenten te kweken.”

Jij houdt van het ruwe landschap, de wilde natuur, het weidse karakter van Schotland. Verdient het land meer erkenning dan het nu krijgt?

“Soms grappen Schotten hier dat de ‘midges’ – kleine bijtgrage insecten die tijdens de zomer in grote zwermen de Higlands bevolken – de toeristen weghouden. Ergens houden deze beestjes daardoor Schotland ook puur, iets voor ‘kenners’. Het weer is hier een belangrijk gespreksonderwerp en vooral ‘veranderlijk’, maar zelf vind ik dat de dramatiek van de Highlands, de groene heuvels, de vele lochs, ruige kusten en eilanden net extra belicht worden door de vele wolkenluchten. Het vooroordeel dat Schotland grijs is, kan ik ondertussen volledig weerleggen. De prachtige lentedagen met een puur blauwe Schotse lucht zijn ondertussen op meer dan één hand te tellen.”

Sylvia Vandenbussche in Schotland:

Snappen je familie en je vrienden de aparte keuzes die je hebt gemaakt?

“Ik heb nog nooit veel mainstream in me gehad (lacht). Ik heb ook een groot stuk van mijn leven buiten België doorgebracht: Erasmus in Denemarken, een langdurig verblijf in Spanje, in Amsterdam, Engeland en nu Schotland. In het buitenland wonen is een totaal andere ervaring dan ergens heen reizen. Ik voelde me bij momenten behoorlijk op mezelf teruggeworpen met weinig afleiding. Ik ben lang een zoeker geweest, het gevoel enkel tijdelijk te zijn waar ik me bevond. Sinds kort is dat veranderd en ontdek ik een gevoel van blijdschap en dankbaarheid voor de plek waar ik nu vertoef, hoe uitdagend en intens het ook kan zijn. Ik hoef niet zo nodig ergens anders te zijn.”

“Onlangs kwamen mijn ouders hier op bezoek, om met eigen ogen Newbold te ontdekken, die plek waar ze zien dat hun dochter gelukkig is. Mijn vader vertelde me op het einde van zijn verblijf hier dat hij zich nu minder zorgen maakt over mij – ouders blijven altijd ouders – wat me raakte en waar ik zelf ook bij kan aansluiten. Zo verdwijnen er weer wat spinnenwebben in mijn eigen hoofd over waar ik hoor te zijn.”

Mis je iets uit je land van afkomst?

“Binnen Newbold ben ik bekend voor mijn heerlijke chocolademousse. En mijn moeder stuurt me geregeld wat chocolade op. Vooral als ik me vermoeid voel, kan de Engelse taal mijn tong soms dubbel doen slaan en verlang ik ernaar mijn eigen moedertaal te kunnen spreken. Via internet kan ik de Belgische kranten lezen, kan ik naar Klara luisteren. Een vertrouwde radiostem kan me plots een vleugje heimwee doen voelen.”

Sylvia Vandenbussche in Schotland:

Kan je onze lezers, die op reis zijn in jouw regio, trakteren op een goeie tip?

“Cafe Fica, een koffiehuis in Forres. De uitbaters, een koppel waarvan de man van de Orkney-eilanden komt en de vrouw uit Zweden, hebben een kleinschalige plek gecreëerd waar het goed vertoeven is. Ze bieden uitstekende ‘slow drip filtered’-koffie aan, die bijgevuld wordt.”

(Frederik Jaques)